Bir şirketin değerleri, o şirketin kültürünü, kimliğini ve faaliyetlerini şekillendiren temel prensiplerdir. Bu değerler, şirketin karar alma süreçlerine, çalışanların davranışlarına, müşteri ilişkilerine ve topluma katkılarına rehberlik eder. Şirket değerleri doğal olarak zamanla oluşabilir veya bilinçli bir şekilde oluşturulabilir. İşte bir şirketin değerlerinin nasıl oluştuğunu veya oluşturulduğunu açıklayan süreçler:
1. Kurucuların Vizyonu ve İnançları
- Kurucu Etkisi: Bir şirketin değerleri genellikle kurucularının vizyonu, inançları ve iş yapma biçimleri etrafında şekillenir. Kurucuların iş etiği, çalışma anlayışı ve dünyaya bakış açısı, şirketin temel değerlerini belirler.
- Örnek Olma: Kurucuların sergilediği davranışlar ve aldığı kararlar, diğer çalışanlar için bir model oluşturur ve bu davranışlar zamanla şirket kültürüne yerleşir.
2. Şirketin Misyonu ve Vizyonu
- Misyon ve Vizyonun Belirlenmesi: Şirketin misyonu (varlık nedeni) ve vizyonu (gelecekte ulaşmayı hedeflediği nokta), şirket değerlerinin oluşumunda önemli rol oynar. Misyon ve vizyon, şirketin neyi başarmak istediğini ve bunu nasıl yapmak istediğini ortaya koyar.
- Değerlerle Uyum: Misyon ve vizyonla uyumlu değerler, şirketin bu hedeflere ulaşırken hangi ilkelere bağlı kalacağını belirler.
3. Çalışan Katılımı
- İç Katılım ve Diyalog: Değerlerin belirlenmesi sürecine çalışanların katılımı önemlidir. Çalışanların görüş ve geri bildirimleri alınarak değerler oluşturulabilir. Bu katılım, çalışanların değerleri benimsemelerini ve günlük işlerinde uygulamalarını sağlar.
- Anketler ve Çalıştaylar: Değerlerin belirlenmesi sürecinde çalışanlarla yapılan anketler, çalıştaylar ve açık oturumlar, şirketin neyi önemsediğini ve hangi değerlerin öne çıkması gerektiğini anlamaya yardımcı olur.
4. Pazar ve Toplum Beklentileri
- Müşteri ve Paydaş Beklentileri: Müşteriler, tedarikçiler, yatırımcılar ve toplumun beklentileri, şirketin değerlerinin şekillenmesinde etkili olabilir. Şirketin bu paydaşlarla olan ilişkileri, hangi değerlerin vurgulanması gerektiğini belirler.
- Sosyal Sorumluluk: Şirketin topluma karşı sorumlulukları, çevre duyarlılığı, etik iş uygulamaları gibi unsurlar, değerlerin bir parçası olarak kabul edilebilir.
5. Endüstri Standartları ve Rekabet
- Endüstri Uygulamaları: Bulunduğunuz sektördeki genel kabul görmüş etik ve iş uygulamaları, şirketinizin değerlerini belirlerken dikkate alınabilir.
- Rekabet Avantajı: Rekabetçi bir avantaj sağlamak amacıyla belirlenen değerler, şirketin pazarda nasıl farklılaşacağını ve hangi ilkelerle hareket edeceğini gösterir.
6. Tarihsel Deneyimler
- Geçmiş Başarılar ve Hatalar: Şirketin geçmişte yaşadığı başarılar, hatalar ve krizler, değerlerin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Bu deneyimler, şirketin hangi değerlere bağlı kalması gerektiğini öğretir.
- Kurumsal Bellek: Şirketin tarihindeki önemli olaylar, kriz yönetimi süreçleri ve başarı hikayeleri, değerlerin zamanla evrilmesini sağlar.
7. Belirleme ve Resmileştirme
- Değerlerin Tanımlanması: Şirketin değerleri, açık bir şekilde tanımlanmalı ve yazılı hale getirilmelidir. Bu tanımlar, değerlerin herkes tarafından anlaşılmasını ve benimsenmesini sağlar.
- Resmi Bildiriler ve İletişim: Değerler, şirketin misyon ve vizyonu gibi resmi dokümanlarda yer almalı ve tüm çalışanlara, paydaşlara açık bir şekilde iletilmelidir.
8. Değerlerin Uygulanması ve Yaşatılması
- Davranış Kılavuzları: Şirket değerlerini somut hale getirmek için davranış kılavuzları ve politikalar oluşturulabilir. Bu kılavuzlar, çalışanların değerleri günlük iş yaşamında nasıl uygulayacaklarını gösterir.
- Liderlik Örneği: Şirket liderleri ve yöneticileri, değerleri aktif olarak uygulamalı ve çalışanlara örnek olmalıdır. Liderlerin değerlerle uyumlu hareket etmesi, bu değerlerin yaşatılmasında kritik öneme sahiptir.
- Performans Yönetimi: Değerlerle uyumlu davranışları teşvik etmek için performans yönetimi sistemlerine entegre edilmelidir. Ödüllendirme ve tanıma sistemleri, değerlerin içselleştirilmesini destekler.
9. Değerlerin Sürekli Gözden Geçirilmesi
- Dönemsel Değerlendirmeler: Şirket değerleri, belirli aralıklarla gözden geçirilmeli ve şirketin değişen ihtiyaçlarına ve çevresel koşullara göre güncellenmelidir.
- Geri Bildirim Mekanizmaları: Çalışanlar ve diğer paydaşlardan gelen geri bildirimler, değerlerin uygulanabilirliği ve etkisi hakkında bilgi sağlar. Bu geri bildirimler doğrultusunda değerler revize edilebilir.
